Çocuklarda görülen aseton: Sebepleri ve tedavi yöntemleri

Aseton adını taşıyan madde birçok belirti ile kendini gösterebilir. Bu belirtilerden en yaygını güçlü bir kokuya sahip idrar ve kusma belirtileridir.

Çocuklarda kanda oldukça düşük seviyede yer alan glikoz; alternatif enerji kaynağı olarak yağ yakımına yardımcı olur. Bu madde vücudunuzda aseton oluşumuna sebep olur. Peki vücudunuzda aseton olduğunu nasıl anlayabilirsiniz, ne gibi belirtileri var ve tedavisi nasıl gerçekleşiyor?

Çocuklarda görülen asetonun sebepleri

Aseton hem sağlıklı çocuklarda hem de belli tür rahatsızlıklar geçiren çocuklarda gerçekleşebilir. Kısacası aseton oluşumunun sebepleri çocuğun sağlık durumuna göre değişkenlik gösterebilir.

Sağlıklı çocuklarda

• Saatler boyunca aç kalmak. Zamanında kahvaltı yapmamak ya da yemek yeme konusunda geç kalma vücutta şeker oranının düşmesine sebep olur.
• Düzensiz yemek yeme alışkanlığı. Eğer ihtiyacınızdan fazlası oranda çok yağ ya da hayvan proteini tükettiyseniz ve şeker tüketmediyseniz aseton oluşur.

Belirli bir hastalığa ya da rahatsızlığa sahip çocuklarda

• Yüksek ateş. Uzun süredir devam eden bir ateşiniz varsa vücudunuz çok efor sarf ederek enerji kaybı yaşar.
• Kusma. Vücudunuzda fazla bulunan şekeri atmanıza sebep olacak şekilde birden fazla kez kustuğunuz durumlar.
• Faranjit. Verdiği rahatsızlıktan dolayı faranjit çocuğun yemek yemesine engel olur ya da uzun süren oruç tutma ya da aç kalma sonrası iştahsızlık gelişebilir.
• Çocuk diyabeti: Kanda düşük miktarda glikoz bulunmasının sebebi yemek zamanını geçirmek gibi alışkanlıklar ya da tip 1 diyabet sahibi çocukların vücudunda insülin eksikliğinden kaynaklı kanda glikoz seviyesinin yükselmesi olabilir.

Çocuklarda görülen asetonun belirtileri

• Çürük elma gibi kokan nefes. Aseton nefes verirken hava ile teması ile birlikte vücuttan dışarı atılır ve çocuğun nefesinde çürük elmaya benzer asidik bir koku oluşturur.
• Çok güçlü bir kokuya sahip idrar. İdrar yolu ile aseton atımında da güçlü bir koku meydana gelir.
• Baş dönmesi, iştahsızlık, mide bulantısı, solgunluk, kusma. Hem sağlıklı hem de diyabet hastası çocuklarda kanda oldukça düşük miktarda glikoz barınmasından kaynaklı kanda şeker azlığı.
• Kuru ağız, kuru beyaz dil, sindirim hastalıkları, duyarlılık. Özellikle tip 1 (insülinle bağlantılı) diyabet hastası çocuklarda insülin eksiliği ya da gerekli dozdan daha düşük bir doz uygulanmasıyla alakalı olarak kanda şeker azlığı (kanda düşük miktarda glikoz seviyesi) gerçekleşebilir.

Çocuklarda görülen asetonun tedavisi

Az önce sözünü ettiğimiz belirtiler çıkmadan önce size uygun tedaviyi belirleyebilmek için bir uzmana danışmanız çok önemli. Halen bir takım belirtiler size ışık tutabilir:

• Yemek. Sağlıklı çocuklarda düzenli olarak yağlı yemekler yedirmekten kaçının; bunun yerine meyve suyu verin. Kanda şeker düşüklüğüne sahip diyabet hastası çocuklar için verdiğiniz sıvı besinlerin şeker ve karbonhidrat içermemesi konusunda dikkatli olun. Kanda şeker düşüklüğüne sahipseniz sıvı içecek alımında şeker almaya da özen gösterin.

Meyve suyunu özellikle kandaki glikoz seviyesi düşük olduğu durumlarda öneriyoruz çünkü glikoz zengin bir şeker kaynağıdır.

• Insülin. Tip 1 diyabet hastası (insülin-kaynaklı) çocuklarda uygun dozu aşılamaya çalışın.
• Dinlenme. Hem diyabet hastası hem sağlıklı çocuklarda vücutta aseton bulunması durumunda egzersiz yapmaktan kaçının. Çünkü egzersiz yaptığınızda vücut ihtiyaç duyduğu enerjiyi karşılamak için yağ yakar çünkü glikoz rezervleri mevcut değildir. Bu durumda vücutta asetonun artmasına sebep olur.
• Düzenli kontroller. Sağlıklı çocukların özelinde bakacak olursak çiş üzerinden vücutta “keton” ölçümü yapılmalıdır fakat diyabetikler özelinde bakacak olursak yalnızca aseton değil kandaki glikoz miktarı da glukometre cihazı ile ölçülmelidir.

Bazı öneriler

Aseton bir hastalığa sebep olmaz fakat biz yine de ebeveynlerin çocuklarının vücutlarında aseton taşıyıp taşımadıklarını test etmelerini öneriyoruz. Çocuğun vücudunda aseton gözlemlemek zamanında hareket ederseniz ciddi bir problem değildir fakat asetonun fazla miktarda ve uzun süre boyunca çocuğun vücudunda gözlemlendiği tespit edilirse dikkat etmelisiniz.

Çünkü bu durumda vücuttaki aseton sağlıklı çocuğun sağlığını tehlikeye atabilir ve çocuk zaten bir hastalık geçiriyorsa; bu hastalıkların tedavilerini ve takibini yapmanızı öneririz. Herhangi bir belirti ile karşılaşmanız durumunda çocuk doktorunuzu bilgilendirmenizde fayda var.

Böylece doktorunuz çocuğunuzun sağlık durumunu analiz edebilsin. Daha sonra doktor uygun tedavinin ne olduğu konusunda sizi bilgilendirebilir. Böylece çocuğunuz bu hastalıktan gelecekte etkilenmez ve korunmuş olur.