Gençlerde Vücut Dismorfik Bozukluğu

Vücut dismorfik bozukluk nedir? Genellikle ergenlik döneminde ortaya çıktığını biliyor muydunuz? Bu neden olur? Yetişkinlik döneminde ortay çıkarsa ne olur?
Gençlerde Vücut Dismorfik Bozukluğu

Son Güncelleme: 02 Ocak, 2021

Ergenlik döneminde vücut dismorfik bozukluğu (BDD) nasıl ortaya çıkıyor? Öncelikle, DSM-5’e (Ruhsal Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı) göre BDD’nin, temelde bir fiziksel kusuru olsun olmasın, veya hafif derecede bir fiziksel kusuru olduğu durumlarda, kişinin bu dış görünümü ile zihinsel olarak aşırı derecede uğraşması ve meşgul olması hali olarak tanımlanan, yaygın ve sıklıkla görülen ciddi bir bozukluk olduğunu bilmelisiniz. Ancak, kişide gerçek fiziksel kusurlar varsa, bu meşguliyet aşırı hale gelir.

Bu da ciddi bir rahatsızlığa veya yaşam kalitesinde bozulmaya neden olur. Ayrıca, BDD başka bir durumun sonucu değildir. Aslında bu bir zihinsel bozukluktur. Ek olarak, vücut dismorfisine bağlanabilen (veya bağlanmayan) iki farklı alt tür vardır:

  • Kas dismorfisi (bigoreksiye -kasların yeterince hacimli olmadığını düşünme- benzer).
  • Hastanın iç görüsü: iyi, zayıf, yok, sanrılı.

Gençlerde Vücut Dismorfik Bozukluğu

Bu kısa girişten sonra, bunun ne tür bir bozukluk olduğu, semptomları ve psikolojik tedavisi hakkında konuşacağız. Ama önce tıbbi referans kılavuzlarında genel özelliklerini ve gençlerin yaşadığı değişiklikleri bir görelim.

OKB, takıntılar, obsesif bozukluk

Obsesif Kompulsif Bozukluk

Geçmişte, DSM-IV-TR (Mental Bozuklukların Tanısal ve İstatistiksel El Kitabı) bunu bir somatoform bozukluk olarak görüyordu. Bununla birlikte DSM-5, BDB’nin obsesif kompulsif bir bozukluk (OKB) olduğunu belirtir.

Bu kategori değişikliğine ek olarak DSM-5, bu bozukluktan muzdarip kişilerin görünüşleriyle ilgili endişelerini tekrarlayan eylemler veya zihinsel eylemler gerçekleştirdiklerini belirtir. Uluslararası Hastalıkların ve İlgili Sağlık Sorunlarının İstatistiksel Sınıflandırmasına (ICD-10) göre, bu bir hipokondriak (hastalık hastalığı) bozukluktur.

Genel Özellikleri

DSM-5’e göre BDD, Amerikan nüfusunun %2,4’ünü ve dünya nüfusunun % 1,7’sini etkiliyor. Genellikle kroniktir. Ancak tedavisi vardır ve hastalar iyileşebilir. Sıklıkla aşağıdakiler gibi diğer bozukluklarla birlikte görülür:

  • Depresyon.
  • Sosyal Anksiyete.
  • Obsesif Kompulsif Bozukluk.
  • Uyuşturucu Tüketimi.

Gençlerde Vücut Dismorfik Bozukluğun Özellikleri

Vücut dismorfik bozukluk hayatın herhangi bir anında ortaya çıksa bile, genellikle gençlerde 16 veya 17 yaşlarında (hastaların 2 / 3’ü 18 yaşından küçük) ortaya çıkar.

Gençler bundan muzdarip olduğunda intihar etmeye çalışabilirler. Ayrıca, daha fazla komorbidite (birden fazla bozukluğun bir arada olması) şansı var. Ek olarak semptomlar kademeli olarak ilerleyebilir. Yetişkinler söz konusu olduğunda ise, semptomlar en başından itibaren şiddetlidir.

Gençlerde BDD Semptomları

Daha önce de belirtildiği gibi, gençler söz konusu olduğunda semptomlar daha çok kademeli olarak ilerler. İlk olarak vücutlarının bir kusurunu veya beğenmedikleri bir bölümünü fark ederek buna başlayabilirler. Sonra ona daha fazla önem vermeye başlarlar. Bir noktada bu durum takıntılı bir hale gelir ve endişelenirler. Sonunda, kendilerinin çarpık bir dış görünüşe sahip olduklarını düşünürler.

Gençlerde Vücut Dismorfik Bozukluğunun Özellikleri

Hem ergenler hem de yetişkinler için tedavinin temel amacı, onlara rahatsızlıklarını nasıl kabulleneceklerini öğretmek ve görüntü bozukluğundan ortaya çıkan kendi kendilerini yiyen düşünceleri ortadan kaldırmaktır. Ek olarak, hastanın dış görünüşünü değiştirmeye yönelik bir plan da vardır.

Peña-Casquero (2016) tarafından yapılan bir araştırma, gençler için en yaygın tedavi olan bilişsel davranışçı terapinin etkinliğini ortaya koymuştur.

Öte yandan, gençlerin dış görünüşünü yetişkinlerden çok daha fazla önemsedikleri iyi bilinmektedir. Bu, bir bakıma onların öz saygılarını ve benlik kavramlarını tanımlar.

Zaman geçtikçe dış görünüşün önemi azalır. Bu nedenle gençlerle dış görünüş üzerinde çalışmak da önemlidir. Bu onların görünüşlerini kabul etmelerine, gurur duymalarına ve onunla özdeşleşmelerine yardımcı olmayı amaçlamaktadır.

“Nasıl düşünürseniz öyle olursunuz. Hissettiklerinizi çekersiniz. Ve hayal ettiğiniz şeyi yaratırsınız.”

-Diego A. Mejia –

ergenlikte dış görünüş, takıntılar

Rosen ve Arkadaşlarının Tedavisi

Rosen ve arkadaşlarının ergenlerde vücut dismorfik bozukluğu tedavisi oldukça etkili olduğu kanıtlanmış üç teknik içerir:

  • Psikoeğitim: hastaya durumu ve olası tedaviyi açıklamak.
  • Maruz kalma yanıtı önleme (ERP): hastaları kendi dış görünüşlerine maruz bırakmak ve tekrarlayan eylemlerden veya vücut muayenesinden kaçınmak.
  • Bilişsel yeniden yapılandırma (CR): Bu teknik, hastanın vücuduyla ilişkili çarpık düşünceleri değiştirmeyi amaçlamaktadır.

Aslında, bu tekniklerden ikisi (ERP ve CR), Peña-Casquero tarafından yürütülen önceden bahsedilen bilişsel davranışçı terapinin bir parçasıydı. Daha spesifik olarak, ERP aracılığıyla, hastalarını belirli uyaranlara (aynalar, vb.) maruz bırakırken, genellikle güvence, kaçınma ve kaçış davranışlarına yol açan yanıtları aradılar.

“Aynadaki kişiye aşık olun.”

– Anonim –

Sonuç olarak, vücut dismorfik bozukluğun karmaşık olduğunu ve özel bir dikkat gösterilmesi gerektirdiğini söyleyebiliriz. Genellikle ergenlik döneminde ortaya çıkar. Bunun nedeni muhtemelen dış görünüşün gençler için çok önemli olduğudur. Diğer bir neden ise “uyum sağlamak” veya “mükemmel” olmak için çektikleri sosyal baskı ve sosyal medyanın mevcut etkisi olabilir.

Son olarak, profesyonel bir tavsiye istemek, bu rahatsızlıktan muzdarip insanlara yardım etmenin en iyi yoludur. Peki bunun ana amacı nedir? Ana amaç bedenlerini sevmeyi öğrenmeleri ve aynadan gerçekçi ve objektif bir görüntü almalarıdır.


Tüm alıntı yapılan kaynaklar, kalitelerini, güvenilirliklerini, güncelliklerini ve geçerliliklerini sağlamak için ekibimiz tarafından derinlemesine incelendi. Bu makalenin bibliyografisi güvenilir ve akademik veya bilimsel doğruluğa sahip olarak kabul edildi.


  • American Psychiatric Association -APA- (2014). DSM-5. Manual diagnóstico y estadístico de los trastornos mentales. Madrid. Panamericana.
  • American Psychiatric Association -APA- (2000). DSM-IV-TR. Diagnostic and statistical manual of mental disorders (4thEdition Reviewed). Washington, DC: Author.
  • Caballo (2002). Manual para el tratamiento cognitivo-conductual de los trastornos psicológicos. Vol. 1 y 2. Madrid. Siglo XXI (Capítulos 1-8, 16-18).
  • OMS: CIE-10. (1992). Trastornos Mentales y del Comportamiento. Décima Revisión de la Clasificación Internacional de las Enfermedades. Descripciones Clínicas y pautas para el diagnóstico. Organización Mundial de la Salud, Ginebra.
  • Peña-Casquero, P. (2016). Tratamiento cognitivo conductual en una adolescente con trastorno dismórfico corporal. Revista de Psicología Clínica con Niños y Adolescentes, 3(1): 37-44.

Bu metin yalnızca bilgilendirme amaçlı sunulmuştur ve bir profesyonelle görüşmeyi yerine geçmez. Şüpheleriniz varsa, uzmanınıza danışın.