Fetal Makrozomi: Aşırı Kilolu Doğan Bebekler
Doğumun hemen ardından doktorlar yenidoğanların sağlık durumunu belirlemek adına çeşitli değerlendirmelerde bulunurlar. Boyları, görünümleri ve kiloları bu değerlendirmelerden bazılarıdır. Aşırı kilolu doğan bebekleri; yani fetal makrozomi durumunu ele alacak olursak, bu bebeklerin özel bir bakıma ihtiyaç duyduklarını belirtebiliriz.
Yaklaşık 3.5 kilo bebekler için normal kabul edilir. Kız bebeklerde bu ağırlık 3.3 kiloya kadar düşebilir. 2.5 kilonun altı ise zayıf kabul edilir.
Öte yandan, 4.5 kilonun üzerindeki bebekler de aşırı kilolu kabul edilir. Bu duruma fetal makrozomi adı verilir.
Göz Önünde Bulundurulması Gereken Etmenler
Bebeğin doğumdaki ağırlığı şu etmenlere göre değişebilir:
- Annenin yaşı, ağırlığı, beslenme durumu ve yaşam tarzı
- Gebeliğin uzunluğu ve gebelik esnasında oluşabilecek komplikasyonlar
- Önceki gebelik sayısı ve gebelik arasında geçen zaman
- Annenin duygu durumu. Annenin stresli olmasının fetüsü de etkileyeceğini aklınızdan çıkarmayın.
Fetal Makrozomi Nedir?
Bebeğin doğum öncesi ciddi derecede büyümesi ile kendini gösteren fetal makrozomi çeşitli etmenlerden kaynaklanabilir. Bunlardan ilki annenin şeker hastası olmasıdır.
Şeker hastası annelerin çocuklarında neden bir değişim görüldüğü uzmanlar tarafından henüz net bir şekilde ortaya konulamamıştır. Fakat görülen değişimlerden biri fetüsün düzensiz bir biçimde büyümesidir.
Anne aşırı kilolu ise yine fetal makrozomi yaşanabilir. Aynı durum fetüste de görülür. Ayrıca, gebeliğin 40 haftadan fazla sürmesi bebeğin 4 kilodan fazla olmasını tetikleyen bir durumdur.
Genetik yatkınlığın da göz ardı edilmemesi gerekir. Anne ya da baba aşırı kilolu ise bebeğin de genetik aktarım yüzünden benzer boyutlarda olacağı ön görülür.
Fetal Makrozomi Nedeniyle Bebeklerin Karşı Karşıya Kalabilecekleri Riskler
Aşırı kilolu doğan bebeklerle ilgili bilmeniz gereken ilk şey, bunun her zaman bir sağlık problemine yol açmayacağıdır. Yalnızca boyut olarak diğerlerinden farklı oldukça normal bebekler olarak gelişimlerini sürdürebilirler.
Tabii bu durumun belirli durumları da ortaya çıkarabileceğini söylemeden geçemeyiz. Aşırı kilolu doğan bebeklerin karşı karşıya kalabilecekleri bazı riskler aşağıdaki gibidir:
Obstetrik Travma
Büyük boyutlarından ötürü aşırı kilolu bebeklerin doğumları diğer bebeklere göre daha zor gerçekleşir. Omuz distosisi en yaygın görülen sorunlardan biri olabilir.
Bebeğin kafasının çıkmasının ardından omuzların pelvise sıkışması durumuna omuz distosisi adı verilir. Bunun çözülmesi için köprücük kemiğinin kırılması gerekebilir.
Anneler içinse doğum kanalında yırtık ya da iç kanama meydana gelebilir. Özellikle az gelişmiş ülkelerde ölümcül sonuçlar doğurabileceği için bu gibi durumlarda sezaryen doğum gerçekleştirilir.
“Yaklaşık 3.5 kilo bebekler için normal kabul edilir.”
Hipoglisemi
Özellikle annesinde gebelik şekeri olan bebeklerde hipoglisemi görülebilir. Bu rahatsızlık sonucu yeni doğan bebeklerde fazla insülinden ötürü şeker seviyesinin düştüğü gözlemlenir.
Fetüs gebelik esnasında anneden bebeğe geçen yüksek miktarda şekeri sentezlemek için bu hormonu salgılar. Bebek doğduğunda şeker katkısı son bulur fakat bebeğin vücudundaki insülin endeksi değişmez.
Diğer Komplikasyonlar
Yukarıda bahsedilen komplikasyonlar haricinde aşırı kilolu doğan bebekler şu dezavantajları da yaşayabilir:
- Solunum yolu hastalıkları: Belirli hormonal ve metabolik düzensizlikler fetüsün akciğerlerinin geç gelişmesine yol açabilir.
- Polisitemi: Kanda çok fazla kırmızı kan hücresi olması durumudur. Kan akışkanlığını yitirir ve merkezi sinir sistemi performansında düşüş görülür.
- Hiperbilirübinemi: Damarlardaki kırmızı kan hücrelerinin parçalanması sonucu yükselen bilirübin seviyesi nöronal değişimlere yol açabilir.
Öte yandan, fetal makrozomi görülen bebeklerde düşük yaşanması olasılığı da daha yüksektir. Annenin şeker hastalığı plasentaya hasar verebilir ve bunun sonucunda fetüsün gelişimi için gerekli besin maddeleri aktarılamayabilir.
Son olarak, göbek bağında baskı da meydana gelebilir. Fetüs ve yumurtalık eş zamanlı şekilde büyüse de bazen fetüs büyümesine rağmen yumurtalık genişlemeyebilir. Bundan dolayı da göbek bağında baskı oluşur ve bebeğin hayatı tehlikeye girebilir.
Bu sebeplerden ötürü, özellikle de aşırı kilolu bir bebeğiniz olduğunu biliyorsanız hamilelikte düzenli kontrol oldukça önemlidir. Erken teşhis ve takip son derece önem taşıyan önlem mekanizmalarındandır.