Çocukluk Romatizması

Çocukluk romatizması ya da diğer bir deyişle juvenil idiopatik artrit, 16 yaş ve daha küçük çocuklarda görülen bir hastalıktır. Bu hastalığın temel özellikleri, eklemlerde ortaya çıkan enflamasyon, ağrı ve hareket kabiliyetindeki kısıtlamalar olarak ön plana çıkmaktadır. Farklı türleri bulunan çocukluk romatizması bir ya da daha fazla sayıda eklemi etkisi altına alabilmektedir.

Romatizmanın sadece yaşlılarda görülen bir hastalık olduğunu düşünüyor olabilirsiniz. Ancak bu rahatsızlık, ergenlik dönemindeki çocuklarda da ortaya çıkabilmektedir. Bu yazımızda sizlere, çocukluk romatizması, bu hastalığın belirtileri ve olası tedavi yöntemleri hakkında çeşitli bilgiler vereceğiz.

Çocukluk Romatizması Konusunda Neler Bilinmektedir?

Romatizma adı verilen rahatsızlığın enflamasyona (iltihap) yol açan ve sadece yaşlı insanlarda görülen rumatik özelliklere sahip bir hastalık olduğuna yönelik yaygın fakat yanlış bir düşünce bulunmaktadır. Aslında romatizma, insanın iskelet yapısını etkileyen ve çok erken yaşlarda ortaya çıkabilen bir hastalıktır. Erken yaşlardan kasıt, bu hastalığın 16 yaşından daha küçük çocuk ve gençlerde görülen bir rahatsızlık olduğu gerçeğidir.

Çocukluk romatizması, nedeni henüz tespit edilememiş diğer pek çok enflamasyonlu hastalıklardan sadece biridir. Bu hastalık çocukluk döneminde ya da yetişkin olduktan sonra ortaya çıkabilir ve hayat boyunca etkilerini sürdürebilir. Romatizma hastalığı artrit, oligoartrit, poliartrit (negatif ya da pozitif), psöriyatik artrit, ayırt edilemeyen artrit ve entezit ilişkili artrit olarak farklı sınıflara ayrılmaktadır.

Çocukluk romatizmasının teşhisini koyabilmek için doktorların farklı bir takım çalışmalar yapması ve bu çalışmalar süresince çeşitli belirtileri analiz etmeleri gerekmektedir. Bu tür vak’alarda bir romatolog yardımı almak, atılması gereken ilk adım olacaktır. Eğer erken aşamalarda teşhis edilebilirse, romatizma hastalığı durdurulabilir ve gelecekteki olası etkilerinden de kaçınılmış olur.

Çocukluk Romatizmasının Belirtileri Nelerdir?

Romatizmanın türüne bağlı olarak, bu hastalığın belirtileri ve işaretleri belirgin ya da daha az anlaşılır olabilmektedir. Kimi durumlarda bir bakışta anlaşılması mümkün değildir.

Örnek olarak genel sistematik bir romatizma vak’asında ağrı, eklemlerde şişme, ateş ve kaşıntı gibi bazı belirtiler gözlenmektedir. Poliartrit türündeki romatizmada ise vücutta bulunan en az beş eklem yerinin aynı anda etki altında kaldığı görülmektedir. Bu tür romatizmanın daha çok dizlerde ve bileklerde ortaya çıktığı bilinmektedir.

Çocukluk romatizması rahatsızlığının en yaygın bir biçimde görülen tipik belirtilerinden bazıları şu şekildedir:

• Şişmiş, kızarmış ve yüksek ateşe neden olan eklemler.
• Aniden ortaya çıkan yüksek ateş.
• Eklemlerde zayıflık, sertlik ve ağrı.
• Hareket yeteneklerinde kısıtlanma, kollar ve bacakların kullanılmasında sorunlarla karşılaşılması.
• Sivilcelerin ortaya çıkması.
• Solgun bir beniz, hastalıklı bir genel görüntü, lenf bezlerinin şişmesi.
• Bel ve sırt bölgesinde ağrı (lumbago).
• Göz kızarması, gözlerin acıması, ışık fobisinin ortaya çıkması, görme kalitesinde değişimlerin meydana gelmesi.

Eğer sizin çocuğunuzda da yukarıda sıralanan belirtilerden biri ya da birkaçı bulunuyorsa, derhal muayene için bir uzmana gitmeniz ve çocuğunuzdaki sorunun nedenini ortaya çıkarmanız gerekmektedir.

Çocuk romatizmasının tespiti için farklı birtakım testler uygulanmaktadır. Bunlar arasında romatoid faktörünü, antinükleer antikor seviyesini, tam kan sayımını, alyuvar sedimentasyon oranını belirlemek amacıyla yapılan kan testleri ile akyuvarlarda bulunan protein miktarını belirleyen HLA-B27 testi yer almaktadır.

Çocukluk Romatizmasının Herhangi Bir Tedavisi Var Mıdır?

Eğer yalnızca bir ya da iki eklemde sorun varsa ve belirtiler çok şiddetli değilse, doktorunuz steroid içermeyen enfeksiyon giderici (anti enflamatuar) ilaçlarla tedavi yöntemini tercih edebilir. Bu tür ilaçlara örnek olarak ibuprofen verilebilir. Bu ilaçlar hastalığın belirtileri ve etkilerini azaltmak için yeterli olabilir. Daha şiddetli ağrıları olan hastalarda ise kortikosteroid (steroid içerikli ilaçlar) kullanımı tavsiye edilebilir.

Eğer sorunlu eklemler üç ya da dört tane ve  daha fazla sayıda bulunuyorsa, ateş varsa, lenf bezlerinde enfeksiyon ve kaşıntı oluşuyorsa, bu durumlarda hastalığın etkilerini azaltabilmek için antiromatizmal ilaçlar verilebilir. Metotreksat, enbrel ve remicade bu tür ilaçlar arasında bulunmaktadır.

Tedavi sürecine katkı sağlamak için çocukların hafif ve orta seviyelerde fiziksel aktiviteler yapmaları ve hareketsiz kalmamaları tavsiye edilmektedir. Çünkü uyuşma, sorunlu olan eklemleri daha da olumsuz yönde etkilemektedir.

Bunlara ek olarak, ağrıların şiddetinin azaltılması ve belli bazı eklemlerin hareket yeteneklerinin artırılması için fizyoterapi yöntemine başvurmak da gerekebilir. Ayrıca enfeksiyon etkilerini azaltmak için ilgili yerlere soğuk kompres uygulaması yapılabilir.

İçinde bulundukları durumun çocuklarda yaratabileceği olumsuz psikolojik etkiler ve sinir sistemlerinde olası yıpranmalara karşı alabilecekleri psikolojik yardım dışında anne ve babaların, ailelerin ve arkadaşların yardımları çocuklar için çok önemli olacaktır. Çok sayıda çocuk çektikleri ağrılar ya da sırf utandıkları için evden dışarı çıkıp arkadaşları ile oyun oynamayı istememektedirler.

Sonuç Olarak…

Bu hastalığın ilk aşamalarında bulunan hastaların, belirlenen tedavi yöntemlerine uydukları sürece normal yaşantılarına herhangi bir değişiklik olmadan devam etmeleri olası bir durumdur. Bu tür vak’aların önemli bir bölümünde romatizma durağan bir hal alır ve eklemlere çok düşük düzeylerde rahatsızlık verir.

Hastalığın şiddeti etkilediği eklem sayısına ve bu eklemlerin durumuna göre değişkenlik göstermektedir. Bu tür bir hastalığa sahip olan çocukların kronik ağrı çekme ya da yetişkinlik döneminde de romatizma sorunu ile yaşama olasılığının daha yüksek olduğu da akıldan çıkarılmamalıdır.